(NIE dreptakowe), inaczej zwane „deptakiem”, to po prostu rodzaj silnika przekształcającego energię siły „żywej” – w naszym przypadku człowieka – w energię mechaniczną. Używano w deptakach także zwierzęta: konie lub bydło. Zamiast wykorzystywać siłę samych rąk, jak to było w przypadku dźwigu ręcznego, postanowiono użyć ciężaru całego ludzkiego ciała do wyciągania ciężarów dochodzących do 2000 kg. Koła miały różną średnicę i konstrukcję – nasze ma 7 metrów średnicy i waży około 3 tony. Urządzenie jest bardzo wydajne, ponieważ system bloków i przekładni potrafi wprawić w ruch jeden człowiek. Jednocześnie musi być bardzo dobrze wyważone, a wszystkie jego elementy świetnie dopasowane. Do budowy używano zwykle drewna które było na miejscu „pod ręką” – najczęściej świerka i sosny, choć oczywiście najtrwalsze były koła wykonane z modrzewia lub dębu. Istotne jest też, że zawsze takie urządzenia wykonywano ze świeżego, mokrego drewna. Kiedy drewno schło samoistnie likwidowały się wszystkie luzy i konstrukcja stawała się bardziej spójna i jednolita.

Dodatkowo drewno było zabezpieczane dziegieciem, czyli smolistą substancją powstającą w trakcie suchej destylacji drewna, a zajmował się tym rzemieślnik zwany dziegieciarzem. Koła deptakowe były wyposażone w ręczny hamulec służący do zatrzymania koła w odpowiednim miejscu, jak również do sterowania szybkością obrotów. Nasz kierat służy jako „kunszt wodny” – wybiera nadmiar wody z kopalni.